Po długiej i ciężkiej chorobie
nowotworowej zmarł Wojciech Jaruzelski - potwierdził PAP były prezydent
Aleksander Kwaśniewski.
Jaruzelski niedawno przeszedł udar. Był I
sekretarzem KC PZPR, premierem PRL, przewodniczącym Rady Państwa PRL i
prezydentem Polski. Miał 90 lat.
Gen. Jaruzelski zmarł w niedzielę o godz.
15.24 w szpitalu wojskowym przy ul. Szaserów w Warszawie, gdzie
przebywał z przerwami od kilku miesięcy.
Szefowa
prezydenckiego biura prasowego Joanna Trzaska-Wieczorek poinformowała,
że "przed podjęciem jakichkolwiek działań, co do pogrzebu generała
Wojciecha Jaruzelskiego konieczne jest poznanie woli rodziny".
Generał był ciężko chory. Od 2 lat prawie nie wychodził w domu
Od dwóch lat życie Jaruzelskiego toczyło się między domem a
szpitalem. - Bardzo źle się czuję, dlatego prawie wcale nie wychodzę z
domu. Jestem za słaby, żeby gdzieś pojechać czy aktywniej spędzać czas -
mówił w połowie maja jednej z gazet. W rozmowie miał przyznać, że nie
liczy już na wyzdrowienie.
Jaruzelski w 2009 r. przeszedł
zabieg usunięcia zmiany nowotworowej z twarzy. Potem kilkakrotnie
trafiał do szpitala z powodu zapalenia płuc i niewydolności serca.
Zdaniem lekarzy miało to związek właśnie z nowotworem.
W
ubiegłym roku lekarze z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie
zdiagnozowali u byłego prezydenta złośliwego raka. Okazało się, że to
chłoniak, rozpoczęto chemioterapię. Jaruzelski przechodził ją ciężko.
Podczas jednego z dłuższych pobytów w szpitalu Jaruzelskiego odwiedził były prezydent Lech Wałęsa.
W internecie zamieścił zdjęcie z podpisem "Panie Generale, zdrowia".
Syberia i ciemne okulary generała
Wojciech Jaruzelski urodził się w 1923 r. w Kurowie. Przed wojną
był uczniem gimnazjum prowadzonego przez zakon marianów na warszawskich
Bielanach. Jaruzelski od 10. roku życia mieszkał w internacie: "Co rano
do 20-osobowej sali wbiega ksiądz, klaszcze: wstawać, wstawać. Wszyscy
klękają przy łóżkach, mówią pacierz",
cytowała "Gazeta Wyborcza".
W 1939 r. Jaruzelski wraz z rodziną uciekł na Litwę. W 1940 r.,
kiedy kraj ten został zaanektowany przez Związek Radziecki, trafił na
Syberię, gdzie pracował w tajdze przy wyrębie lasów. Trudne warunki
wywołały u niego "śnieżną ślepotę", która na trwale uszkodziła mu wzrok.
Podczas zsyłki na Syberię Jaruzelski stracił ojca.
Kariera wojskowa
Jaruzelski próbował zaciągnąć się do armii gen. Andersa.
Ostatecznie został wcielony do 2. Dywizji Piechoty im. Henryka
Dąbrowskiego. Brał udział w walkach nad Wisłą, na przyczółku
magnuszewskim, o Warszawę, o przełamanie Wału Pomorskiego, a także nad
Bałtykiem, Odrą i Łabą.
Według IPN po wojnie do 1954 r.
współpracował z Informacją Wojskową pod pseudonimem "Wolski". Sam
Wojciech Jaruzelski temu zaprzeczył.
W 1962 r. został
mianowany wiceministrem obrony narodowej. Od 1965 r. pełnił funkcję
szefa Sztabu Generalnego WP. W 1968 r. został mianowany generałem broni i
szefem resortu obrony narodowej. Ministerstwem kierował do 1983 r.
Podległe mu jednostki brały udział w tłumieniu Praskiej Wiosny przez
siły Układu Warszawskiego w ramach operacji Dunaj.
Wojciech Jaruzelski nadzorował także tłumienie wystąpień robotników w
czasie wydarzeń grudnia 1970 na Wybrzeżu. Zarzucano mu
współodpowiedzialność za krwawe wydarzenia. Jaruzelski twierdził, iż
rozkaz strzelania do robotników zapadł w najwyższym kierownictwie PZPR,
do którego, jako zastępca członka Biura Politycznego KC PZPR, on wtedy
nie należał i nie ponosi odpowiedzialności za to, co się stało.
Jako dowódca sił zbrojnych PRL 16 lipca 1975 r. wyraził zgodę na
zestrzelenie polskiego cywilnego samolotu AN-2, którego pilot Dionizy
Bielański chciał uciec do Austrii.
Stan wojenny
Od sierpnia 1980 r., w ramach Komitetu Obrony Kraju i Sztabu
Generalnego Wojska Polskiego, rozpoczął prace nad wprowadzeniem stanu
wojennego w Polsce. 12 listopada 1980, dwa dni po oficjalnej rejestracji
NSZZ "Solidarność", ujawnił na posiedzeniu KOK-u, że przygotowany
został zestaw niezbędnych aktów prawnych dotyczących stanu wojennego. 5
grudnia, na szczycie państw Układu Warszawskiego w Moskwie, gen.
Wojciech Jaruzelski przedstawił koncepcję samodzielnego zlikwidowania
"Solidarności" i opozycji, gdy tylko wystąpią pierwsze oznaki
wyczerpania społeczeństwa.
13 grudnia 1981 r. wprowadził w Polsce stan wojenny i stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON).
Według szacunków IPN w okresie od grudnia 1981 r. do lipca 1983 r.,
kiedy to władza komunistyczna zniosła stan wojenny, śmierć w wyniku
postrzałów i pobicia podczas strajków i manifestacji poniosło co
najmniej 56 osób.
W lutym 1992 r. Sejm przeważającą
liczbą głosów podjął uchwałę, w której uznał decyzję o wprowadzeniu
stanu wojennego za sprzeczną z konstytucją PRL. Powołano specjalną
komisję do przesłuchania ówczesnych członków Rady Państwa, po roku
parlament został jednak rozwiązany, a przejmujące wówczas władzę SLD i
PSL zrezygnowały z kontynuacji śledztwa parlamentarnego.
Po Okrągłym Stole
W połowie lat 80. Jaruzelski zrzekł się funkcji premiera i
został przewodniczącym Rady Państwa. W 1989 r. zgodził się na obrady
Okrągłego Stołu, w wyniku których rozpoczęła się transformacja ustrojowa
PRL. W 1989 r. został wybrany prezydentem. Był nim do 1990 r., gdy
zwyciężył Lech Wałęsa.
W styczniu 1991 r. generał zakończył zawodową służbę wojskową.
Od 1993, w rocznicę ogłoszenia stanu wojennego, przed domem
Wojciecha Jaruzelskiego na warszawskim Mokotowie odbywały się
demonstracje przeciwników i zwolenników wprowadzenia stanu wojennego.
Wojciech Jaruzelski otrzymał wiele odznaczeń - m.in. Krzyż
Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Order Budowniczych Polski
Ludowej, Krzyż Kawalerski i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
oraz dwukrotnie Krzyż Walecznych. W marcu 2006 r. Jaruzelski został
odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Zesłańców Sybiru.
Komentując ten fakt, stwierdził, że cieszy się, iż prezydent Kaczyński
wzniósł się ponad historyczne podziały. Kancelaria Prezydenta
natychmiast oświadczyła, że Jaruzelski został odznaczony przez pomyłkę,
gdyż "Prezydent akceptował tylko postanowienia, nie zaś listy osób" i
nie zdawał sobie sprawy, że na liście występuje Wojciech Jaruzelski. Po
tym oświadczeniu Jaruzelski odesłał otrzymane odznaczenie do pałacu
prezydenckiego.
Zmarł gen. Wojciech Jaruzelski. Michnik: Ten sam człowiek, który Polskę zakuł w dyby, później z tych dybów ją wyzwolił
Źródło: Gazeta Wyborcza z dnia 25.05.2014 r.