środa, 9 lipca 2025
niedziela, 6 lipca 2025
czwartek, 3 lipca 2025
Sprzęt (17)
Przedstawiam mój czwarty aparat cyfrowy Sony DSC-RX100 MVII, który służy mi w moich wycieczkach po Twierdzy Kraków od lipca 2025 r.
poniedziałek, 30 czerwca 2025
piątek, 27 czerwca 2025
Drugi Polak w kosmosie (25.06.2025)
Po prawie 47 latach w przestrzeń kosmiczną poleciał obywatel Polski. Rozpoczęła się dwutygodniowa misja Axiom-4.
Po raz pierwszy Polak znalazł się w przestrzeni kosmicznej w 1978 roku. Misja Sojuz 30, na pokładzie z dwoma kosmonautami – Mirosławem Hermaszewskim i Rosjaninem Piotrem Klimukiem – rozpoczęła się 27 czerwca w 1978 roku. Był to 36 radziecki lot załogowy oraz druga misja programu Interkosmos, w ramach którego loty do radzieckich stacji orbitalnych odbywali kosmonauci z państw związanych ściśle ze Związkiem Radzieckim. Misja Sojuz 30 trwała 7 dni i 22 godziny.
Przez kolejne dekady nie podejmowano próby zorganizowania udziału kolejnego Polaka w kosmosie. Sytuacja zmieniła się wraz z ogłoszeniem wyniku naboru do korpusu astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w listopadzie 2022 roku. Wśród wybranych astronautów-rezerwistów znalazł się Polak – dr inż. Sławosz Uznański. Rok później zapadła ważna decyzja na szczeblu politycznym – na początku lipca 2023 Polska poinformowała o znacznym podniesieniu składki do ESA, w tym do programów eksploracyjnych. Polska – przy współpracy z ESA – zdecydowała się na udział w misji załogowej w ramach współpracy z amerykańską misją Axiom Space.
Start misji Axiom-4
Do startu misji Axiom-4 (AX-4) doszło 25 czerwca 2025 o godzinie 08:31 CEST. Start nastąpił z wyrzutni LC-39A na Florydzie – tej samej (oczywiście zmodernizowanej!), z której m.in. wystartowała księżycowa misja Apollo 11.
Skład misji AX-4 jest następujący:
Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji,
Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista misji,
Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji,
Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji.
Celem misji Axiom-4 (AX-4) jest pobyt na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Misja ma potrwać około 14 dni. Skład misji AX-4 jest bardzo międzynarodowy: oprócz weteranki lotów na ISS w misji wezmą udział astronauci z Polski, Węgier i Indii. Dla tych trzech państw są to dopiero drugie loty ich obywateli w kosmos*.
https://www.youtube.com/live/bOoYf_a7cdg
Start przebiegł prawidłowo i kapsuła Dragon znalazła się na prawidłowej orbicie wstępnej. Po zakończonej pracy pierwszy stopień rakiety Falcon 9 wylądował na stanowisku LZ-1. Z kolei kapsuła Dragon rozpoczęła “gonitwę” za ISS. Do Stacji kapsuła powinna dotrzeć już jutro, około godziny 13:00 CEST.
Po starcie dowódczyni misji przekazała, że ten egzemplarz pojazdu Dragon, który po raz pierwszy poleciał w kosmos, otrzymał imię “Grace”.
Polskie akcenty w misji AX-4
Choć misja AX-4 ma trwać znacznie krócej niż typowe loty na ISS, nie oznacza to jednak, że zwrot naukowy będzie niewielki. Wręcz przeciwnie – każdy z uczestników tej dwutygodniowej misji będzie wykonywać szereg ważnych eksperymentów i badań. Polski astronauta na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) wykona 13 eksperymentów technologicznych i naukowych. Ponadto, zaplanowano szereg eksperymentów i szkoleń o charakterze edukacyjnym.
Polska część misji AX-4 nosi nazwę IGNIS. Oprócz aspektów naukowych, technologicznych i edukacyjnych w ramach IGNIS na ISS zawita więcej akcentów z Polski. W ramach misji IGNIS na ISS zagoszczą „klasyki” polskiej kuchni m.in.: zupa pomidorowa, pierogi, leczo z kaszą gryczaną i jabłka z kruszonką – inspirowane szarlotką. Ponadto, zabranych zostanie kilka symbolicznych elementów związanych z Polską: m.in. flaga naszego państwa, sól z Wieliczki, bursztyn z Gdańska, pamiątki związane z Marią Skłodowską-Curie, dwa wiersze Wisławy Szymborskiej czy diagram skopiowany z „De revolutionibus” Mikołaja Kopernika. Pełną listę można przeczytać na stronie Polskiej Agencji Kosmicznej.
Nazwa IGNIS została przedstawiona w grudniu 2024. Logo misji IGNIS ma “podwójną” drugą literę I, która symbolizuje Międzynarodową Stację Kosmiczną. Pięć gwiazdek symbolizuje gwiazdozbiór Tarczy Sobieskiego – jeden z gwiazdozbiorów letniego nocnego nieba. Pod nazwą IGNIS znajduje się zarys gór Polski, ale także nawiązuje do długiej drogi rozwoju naszego państwa w ostatnich dekadach. Wreszcie, na dole logo mamy orła i płomienie.
Elementy logo misji IGNIS / Credits – POLSA, Sławosz Uznański, MRiT
Dla Indii lot AX-4 jest ważny, gdyż Shubhanshu Shukla uczestniczy w programie statku załogowego Gaganyaan. Docelowo Indie zamierzają umieścić swoją stację załogową na orbicie (do 2035 roku) a nawet planują wykonać załogową misję księżycową (około 2040 roku).
Misja AX-4 jest komentowana w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.
* Pierwsze loty kosmonautów z Polski, Węgier i Indii nastąpiły w 1978 (Mirosław Hermaszewski), 1980 (Bertalan Farkas) i 1984 (Rakesh Sharma) roku, w ramach radzieckiego programu Interkosmos. Warto tu jednak dodać, że obywatel USA z węgierskim pochodzeniem – Charles Simonyi – wykonał dwa prywatnie finansowane loty na ISS w 2007 i 2009 roku.
Axiom-4: cumowanie do ISS (26.06.2025)
Kapsuła Dragon “Grace” zbliża się do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Cumowanie przewidziane jest na 26 czerwca około 13:00 CEST, zaś otwarcie włazów około 15:00 CEST.
Po udanym starcie rakiety Falcon 9 do misji załogowej Axiom-4 w dniu 25 czerwca 2025 o godzinie 08:31 CEST kapsuła Dragon zmierza do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Cumowanie do ISS powinno nastąpić około godziny 13:00 CEST.
Aktualizacja (godzina 15:39 CEST)
Trwa ceremonia powitalna misji Axiom-4 na ISS. Astronauci z Polski, Indii i Węgier otrzymują przypinki astronautów. Sławosz Uznański-Wiśniewski został astronautą numer 635!
Ceremonia powitalna na ISS / Credits – NASA
Aktualizacja (godzina 14:27 CEST)
Powitanie na ISS! Załoga misji AX-4 wleciała do Stacji !
Załoga AX-4 wewnątrz ISS / Credits – NASA
Aktualizacja (godzina 14:05 CEST)
Otwarcie włazów i powitanie załóg powinno nastąpić około 14:35 CEST lub kilka minut później.
Aktualizacja (godzina 12:33 CEST)
Dragon dotarł do ISS! Cumowanie nastąpiło po jednym dniu i 4 godzinach od startu. Witamy na ISS!
Dragon na ISS / Credits – NASA
Aktualizacja (godzina 12:23 CEST)
Spojrzenie na Dragona od strony ISS. Kapsuła jest coraz bliżej. “Go for docking”.
Aktualizacja (godzina 12:18 CEST)
Cumowanie powinno nastąpić około 12:30 CEST. Cumowanie nastąpi do zenitalnego węzła modułu Harmony.
Spojrzenie na ISS z pokładu Dragona / Credits – NASA
Aktualizacja (godzina 10:37 CEST)
Rozpoczęła się transmisja z podchodzenia kapsuły Dragon do ISS.
https://www.youtube.com/watch?v=7eCWkePf9sk
Skład misji AX-4 jest następujący:
Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji,
Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista misji,
Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji,
Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji.
Celem misji Axiom-4 (AX-4) jest pobyt na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Misja ma potrwać około 14 dni. Skład misji AX-4 jest bardzo międzynarodowy: oprócz weteranki lotów na ISS w misji wezmą udział astronauci z Polski, Węgier i Indii. Dla tych trzech państw są to dopiero drugie loty ich obywateli w kosmos*.
* Pierwsze loty kosmonautów z Polski, Węgier i Indii nastąpiły w 1978 (Mirosław Hermaszewski), 1980 (Bertalan Farkas) i 1984 (Rakesh Sharma) roku, w ramach radzieckiego programu Interkosmos. Warto tu jednak dodać, że obywatel USA z węgierskim pochodzeniem – Charles Simonyi – wykonał dwa prywatnie finansowane loty na ISS w 2007 i 2009 roku.
Więcej:
Świat: https://www.google.com/search?q=the+second+Pole+in+space&sca_esv=9df8d0d36b3fc424&sxsrf=AE3TifOxSONVdwbf6V2unmQNORl3RgCZBg%3A1751011877685&ei=JVJeaLvLKdWj3QPjupagDA&ved=0ahUKEwj78d3Hk5GOAxXVUXcKHWOdBcQQ4dUDCBA&uact=5&oq=the+second+Pole+in+space&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiGHRoZSBzZWNvbmQgUG9sZSBpbiBzcGFjZTIEECMYJzIFEAAY7wUyBRAAGO8FMgUQABjvBUiUFVCoCFioCHABeAGQAQCYAWigAWiqAQMwLjG4AQPIAQD4AQGYAgKgAnnCAgoQABiwAxjWBBhHmAMAiAYBkAYIkgcDMS4xoAfJBLIHAzAuMbgHcsIHBTItMS4xyAcO&sclient=gws-wiz-serpŻródło: https://kosmonauta.net/2025/06/start-misji-ax-4/#prettyPhoto
https://kosmonauta.net/2025/06/axiom-4-cumowanie-do-iss/#prettyPhoto
wtorek, 24 czerwca 2025
sobota, 21 czerwca 2025
Lato 2025
Kiedy zaczyna się lato w 2025 r.? - O godz. 04:42.Kiedy wypada lato kalendarzowe i astronomiczne?
Od kiedy możemy cieszyć się pierwszym dniem najcieplejszej pory roku?
Takie pytanie co roku zadaje sobie wiele osób.
Nie ma w tym zresztą nic dziwnego - o ile pierwszy dzień lata kalendarzowego rzeczywiście wypada tego samego dnia, to data astronomicznego lata jest troszeczkę inna za każdym razem.
Lato astronomiczne na naszej półkuli wypada wtedy, kiedy oś obrotu Ziemi jest maksymalnie wychylona w kierunku Słońca, a biegun północny jest przybliżony do niego bardziej niż południowy.
Ten moment nazywamy właśnie przesileniem letnim i od niego możemy liczyć astronomiczne lato.
Zazwyczaj wypada ono między 21 a 23 czerwca, jednak może się zdarzyć, że lato astronomicznie rozpoczyna się troszeczkę później lub troszeczkę wcześniej - zwłaszcza w roku przestępnym.
Lato kalendarzowe co roku wypada tego samego dnia - 22 czerwca - i potrwa do 22 września.
Od 23 września rozpoczynamy kalendarzową jesień.
Natomiast lato astronomiczne w tym roku rozpocznie się 21 czerwca.
Dokładnie moment przesilenia letniego będzie miał miejsce o godzinie 04:42 polskiego czasu.
W tym roku 21 czerwca wypada także najdłuższy dzień w roku.
Letnie przesilenie wyznacza początek lata astronomicznego i kończy astronomiczną wiosnę.
Ostatni dzień lata to 22 września, 23 września - rozpoczyna się astronomiczna jesień.
Zdjęcia z dnia 21 czerwca 2025 r.
Foto: fortyck
środa, 18 czerwca 2025
Stara strona fortyck.pl
Znalezione w przepasłym Archiwum...
Tak graficznie wyglądała (z małymi zmianami) nasza strona fortyck.pl w latach 2003 - 2014.
Zapraszamy jednak na nową wersję strony, która jest już od 2014 r.